Chili staat bekend als supermarktfavoriet, maar heeft ook mooie natuurwijnen van kleine huizen te bieden. Het land kent bovendien een van de grootste duurzaamheidsprogramma's ter wereld.

Chili is het grootste exporterende wijnland ter wereld, na de Europese giganten Italië, Spanje en Frankrijk. En Nederland is een van de grootse fans - niet toevallig omdat uit er opvallend goede, zeer betaalbare wijnen vandaan komen. Chili staat dan ook bij ons bekend als supermarktfavoriet.

Minder bekend staan ze om sustainability, hoewel Chili een van de grootste duurzaamheidsprogramma's ter wereld kent. Maar liefst 80% van alle gebottelde wijn die uit Chili wordt geexporteerd, draagt het ‘Certified Sustainable Wine of Chile’-label op de fles.

Alleen maar nette mensen

Chilenen worden ook wel ‘de Duitsers van Zuid-Amerika’ genoemd. Het zijn vriendelijke, doch correcte types, niet van het wilde, fuivende soort. Er wordt inderdaad opvallend weinig tits & ass geshowed op straat, zeker vergeleken met Brazilië of Argentinië. But mind you: bij het maken van wijn zijn karaktereigenschappen als reinheid, rust en regelmaat juist gunstig voor het eindresultaat.

Extreem land

Zo gematigd als de mensen zijn, zo extreem is de geografie van Chili. Een uitgerekte landsliert van 180 km breed en 4000 km (!) lang. In het noordelijke deel vind je verzengende hitte en droge woestijnen, in het zuidelijkste puntje zwem je zo vanuit Patagonia de Zuidelijke IJszee in. Langs de eindeloze kustlijn aan de westkant is altijd de frisse invloed van de Pacific voelbaar. De oostgrens wordt gevormd door het grillige Andesgebergte. Deze bizarre combinatie van geografische factoren creëert een lappendeken van bijzondere micro-klimaatjes, waar Chileense wijnboeren steeds vaker de uitdaging mee aangaan.

Bijna driekwart van alle wijn uit Chili wordt geëxporteerd. Dat is al zo sinds de jaren negentig. Hoewel Chilenen voor eigen consumptie druiven gebruiken om pisco te maken (een destillaat van moscatel), was al in de jaren zeventig duidelijk dat het Chileense klimaat ideaal is om wijn te produceren.

Valleien

In het begin werden de meeste druiven verbouwd in de vlakke, vruchtbare Central Valley, met prima maar niet erg spannende wijnen als eindresultaat. De afgelopen jaren wordt er steeds meer geëxperimenteerd, met zowel terroir als druivensoorten. Daardoor produceert Chili niet alleen prima supermarkthits, maar ook bijzondere wijnen in het hogere en artisanale segment.
Valleien als San Antonio, Bío Bío, Limari en Elqui werden eerst als te extreem beschouwd (te droog, te koel of juist te heet), maar blijken in de handen van goede producenten juist zeer karakteristieke, complexe wijnen op te leveren.

Ik proefde onlangs een aantal mooie wijnen van (piep)kleine wijnhuizen die ofwel biologisch, dry farmed, sustainable of helemaal naturel waren. Toevallig woont een initiatiefnemer van een van deze huizen (met het charmantste instagramaccount) in Amsterdam. Javier Hernandez is samen met zijn oom en neef eigenaar van Escuela Vieja. Hij kwam me persoonlijk een fles brengen van hun eerste vintage (2020) en vertelde mij hun bijzondere verhaal.

Escuela Vieja

De broers Hernandez ontsnapten vijftig jaar geleden aan de armoede in de Itata-vallei, en keerden na een succesvolle carriere naar hun geboortstreek terug.
Ze troffen hun vrienden van vroeger aan, die nog steeds op het land werkten en druiven verbouwden die ze voor lage prijzen aan grote wijnhuizen verkochten.
In samenwerking met de lokale gemeenschap, richtten de broers een mini-coop op in het oude schoolgebouw waar ze vroeger zelf naar school gingen, gelegen temidden van de wijngaarden.
De coop verkoopt nu een deel van de druiven tegen een goede prijs aan derden, en maakt bovendien een eigen wijn van de beste wijngaard van de vallei: de wijngaard rond de oude school (Escuela Vieja).

@escuelavieja.ninhue

🍷 Escuela Vieja, País 2020

Een miniproductie van 4000 flessen, eerste oogst, van de lokale, historische druif país die veel in het zuiden wordt verbouwd op oude, niet-geïrrigeerde percelen. De stokken uit de wijngaard rond de school zijn meer dan 120 jaar oud. Handgeplukt, wel ontsteeld maar niet geperst of gefilterd.

Het resultaat is een donkere, krachtige wijn, met toch het meest zachtaardige karakter. Door het late oogstmoment is ie wat jammy, onder de oppervlakte sluimert een aardse bloederigheid. Dan: pure chocolade met viooltjes. In de mond gedraagt de país zich ook naar behoren, donkere cassis en ander zwart fruit, met een fijne structuur en mooie concentratie. Tikkeltje alcoholisch. Na een paar glazen herken je de essentie van Escuela Vieja: lieve, eerlijke wijn met een unieke gentle power, diepgang en concentratie, met dank aan de respectabele leeftijd van de stokken.

Javier: “Ons doel is om wijn te maken die het terroir weerspiegelt. We werken met de stokken in lijn met de maankalender, en in 2020 betekende dat dat we pas laat oogstten. De wijn is heel rijp en heeft 14+% alcohol. Dat is prima. In 2021 plukten we juist weer vroeg, en toont de wijn een ander beeld. Onze wijnen vertellen altijd het verhaal van het jaar.”